Sedert enige tijd verveelde hij zich in de krochten van de aarde. Daarom besloot hij op een dag erop uit te trekken, de wijde wereld in. Zo begint het verhaal van een druppeltje water. Hij verlaat de bron en wordt beek. In het gezelschap van anderen wordt hij, over een afstand van kilometers, tot rivier. De reis was niet altijd zo rustig, als hij zich deze bij aanvang had voorgesteld. Hij moet enkele stroomversnellingen passeren, zelfs een waterval, die neerstort in een meer. Zo vervolgt hij zijn tocht en wordt groter, tot stroom, zonder enig besef te hebben van de zee die op hem wacht. Na enkele wilde stormen, gaat de tocht opnieuw verder, tot in het midden van de oceaan, waar de druppel kan genieten van zijn geslaagde leven.

Beste zusters en broeders,

Jullie zijn ongetwijfeld bekend met het fenomeen van de “déjà-vu”, het bizarre gevoel iets al eens eerder te hebben gezien, gehoord of ervaren op exact dezelfde manier. Dat gevoel moet ook de apostelen – en misschien ook sommigen hier aanwezig – zijn overvallen bij de gebeurtenissen die het Johannesevangelie ons vandaag vertelt. Enkele leerlingen vissen aan het Meer van Tiberias. Was dat niet de plaats waar Jezus hen voor het eerst geroepen had? Ze vangen niets, tot ze op Jezus’ woord de netten aan de andere kant van de boot in het water laten zakken. Barstensvol halen ze de netten weer op. Doet dit niet denken aan de wonderbare visvangst uit het Lucasevangelie? Een oud decor lijkt dus van onder het stof gehaald.

Jullie geloven omdat jullie me kunnen zien. Gelukkig zijn zij die niet gezien hebben en toch geloven.

Beste vrienden

Het is soms moeilijk om in iets te geloven totdat je het gezien hebt. Tenzij en totdat je het ziet en het bevestigt, zullen we twijfelen om volledig in het feit te geloven. En wanneer het op geloof aankomt, wordt het nog moeilijker. Ik kan aan u een ervaring meedelen die ik over God heb gehad, maar u moet het zelf ervaren om te geloven wat ik zeg. Twijfelen en zich afvragen wat dit alles betekent is heel belangrijk in het geestelijke groeiproces op lange termijn. Zonder dat kan God niet op een dynamische manier in ons leven werken. Ik herinner me een voorval toen ik filosofie studeerde tijdens mijn opleiding voor het priesterschap. We kregen les in een onderwerp dat kennis van God heette. De priester die dat vak doceerde was zo overtuigd dat hij op een dag de klas binnenliep en met een vitale 4-5 punten uitlegde waarom God niet bestaat.

De in 2016 overleden Canadese singer songwriter Leonard Cohen is bij velen bekend. In zijn liedjes toont hij een bijzondere feeling voor de menselijke kwetsbaarheid en tegelijk gelooft hij in een hoop die onuitroeibaar is. Er is vooral een zinsnede die bij velen is blijven hangen: “There is a crack in everything, that’s how the light gets in”. Dit is ook van toepassing op Jezus. De kruisiging van Jezus van Nazareth was, op wereldschaal bekeken, een onooglijk gebeuren. Onopgemerkt ergens in een uithoek van de toenmalig bekende wereld. Kruisigingen waren schering en inslag bij de Romeinen. Ook Jezus van Nazareth zou als gekruisigde vlug vergeten zijn. Joodse overheden en Romeinse militairen hadden de handen in elkaar geslagen. Alles lijkt rust en vree in het Romeinse rijk. Het is evenwel de rust van de onderdrukker. En die zit vol spanning. Vol opgekropte onvrede en frustratie.

De Bijbel stelt, als een vooruitziende moeder, een fundamentele vraag aan de mens. Van het begin tot het einde, van Genesis tot Openbaring: “Hebt gij goed gegeten?” Om het anders te zeggen: “Wat is je eetlust?”, “Heb je honger naar het leven?”, “Heb je dorst naar echte relaties?” Bovendien spreekt dit evangelie niet alleen over voedsel, maar ook over hongersnood, over feestvieren, over het verlangen om de buik te vullen... Voedsel is in de bijbel —zoals we weten— alomtegenwoordig.

In de loop der jaren zijn er woorden die hun betekenis verliezen, die niet meer aanvaard worden door de goegemeente; woorden, die zelfs onverdraaglijk worden in de overheersende cultuur. Dit is ongetwijfeld zo voor de zin die we zonet in de lezing van sint Paulus gehoord hebben: “de kracht die Hem ook in staat stelt alles aan zich te onderwerpen”. Wat een verschrikking, zullen sommigen bij zichzelf zeggen, durven te blijven geloven in een almachtige God, een overheersende God, een God die alles verplettert wat hem verstoort, een God die maar weinig plaats laat aan de mens om zijn aardse weg te vervolgen, aangezien die mens aan de genade van de goddelijke willekeur is overgeleverd... Dit zou inderdaad een zekere perceptie van God kunnen zijn.

In de lezing uit het boek Deuteronomium hoorden we dat de eerste vruchten van het land aan God worden aangeboden. Het volk drukt hiermee zijn dankbaarheid voor de gelukte oogst uit. De boer heeft alle zorg besteed aan zijn gewassen, maar hij kent hun kwetsbaarheid. Hij is zich ook bewust van zijn afkomst; hij was een zwervende Arameeër. Abraham trok weg uit zijn geboortestreek, Mozes leidde het volk weg uit de slavernij van Egypte. Het joodse volk beleeft zijn geschiedenis van vallen en opstaan als een tocht naar vrijheid onder leiding van God. Jezus staat in deze traditie. Hij is opgegroeid in het joodse geloof en Hij is vertrouwd met de Schriften. Bij zijn doop in de Jordaan klonk een stem “Gij zijt mijn Zoon, de welbeminde, in U heb ik mijn behagen gesteld.” In zijn openbare leven zal zijn relatie met God steeds duidelijker worden. Als vertegenwoordiger van de Vader, zal Jezus zich krachtig opstellen. Dit is het thema van het verblijf in de woestijn dat we daarnet hoorden.

Het is een hele resem die Lucas ons onder de neus duwt. Allemaal regels waaraan we niet kunnen beantwoorden. Uw vijanden beminnen. De andere wang aanbieden. Dat behoort tot de wereld der illusies.

Dit is ongetwijfeld één van de best bekende passages uit de Bijbel. Jezus die water in wijn verandert. Hij mag dat nog doen. Johannes is de enige evangelist die het verhaal vertelt. Het staat vooraan in zijn evangelie. Een soort ouverture. Er zijn  drie scharniermomenten die het verhaal voor ons ontsluiten.

Het eerste is het woord waarmee het verhaal begint. "Op de derde dag". Dat is niet de dinsdag of de woensdag (naargelang je begint te rekenen vanaf de zondag of de maandag). De derde dag is de dag van de beslissing. Dat is een manier van spreken die wel bekend is en gangbaar in de joodse wereld. Op de derde dag komt de bevrijding, de opstanding, de ommekeer.

Beste zusters en broeders,

Een beeld: Op wandel in het park geven mama en papa hun kinderen een zetje richting de speeltuin. Vol verlangen hebben ze zich al omgedraaid richting de cafetaria, waar een goeie trappist of een warme wafel op hen wacht. Dat is echter buiten de waard gerekend: achter hen horen ze al gejengel opstijgen omdat broer en zus elkaar in de haren zijn gevlogen. “Potverdekke, ’t is al van dat!” Een ander beeld: Een notoir agressieve voetbalspeler – dat kan dus geen speler van KV Mechelen zijn – betreedt het veld. Twee minuten later al wordt iemand van de andere ploeg op een brancard afgevoerd. “’t Is al van dat!” Een laatste beeld: De pater begint op een verdacht vriendelijke toon zijn preek. Aangekomen bij de tweede alinea van zijn tekst gaat het al over de verwarmingsketel van de kerk die toch eens dringend moet worden vervangen, de biechtstoelen die uit elkaar vallen; en tochten dat het hier doet, lieve mensen! Je ziet de gelovigen denken: “’t Is al van dat!”, en de ijverigsten tasten reeds naar enkele muntstukken.

Kerstmis in coronatijden. Het oogt zo zielig. Zo triest. Er was geen familieliturgie gisteravond, geen gelegenheid om de kinderen extra bij het kerstgebeuren te betrekken. Het is niet wat we gehoopt hadden. Straks schuiven we aan voor de kerstmaaltijd, zij het in beperkte kring, en met een beetje een ingehouden adem.

Een van de veel voorkomende woorden in onze huidige samenleving is: “schaalvergroting”. Vooral in de economie is het een toverwoord geworden. Bedrijven worden deel van grote multinationals, de productie -en personeelskosten worden naar omlaag gedrukt, er is een politiek van tijdsbesparing en flexibiliteit, en navenant zijn de opbrengsten hoger. Ook banken worden steeds groter, weerspiegeld in hun mastodonten van gebouwen.